LUKA (WOUND)
Definisi intergriti kulit dan luka
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Intergriti kulit merujuk kepada kewujudan kulit dan lapisan kulit yang normal,tiada sebarang luka.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka adalah gangguan kepada intergriti / keutuhan kulit.
Keadaan luka
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->kulit sudah pecah / hilang keutuhannya.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Blister dan koyak juga dikira luka.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Bedsore (kudis tekanan) juga adalah luka akibat kecuaian jururawat.
Jenis-jenis luka
dikelaskan mengikut:
<!--[if !supportLists]-->1. <!--[endif]-->cara diperolehi / punca
<!--[if !supportLists]-->2. <!--[endif]-->penampilan
<!--[if !supportLists]-->3. <!--[endif]-->peringkat kontaminasi luka
<!--[if !supportLists]-->4. <!--[endif]-->mekanisma terjadinya luka
<!--[if !supportLists]-->5. <!--[endif]-->jenis luka kedalaman dan keluasan luka
1. Jenis luka mengikut punca
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Sengaja (intentional wounds)
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tidak sengaja (unintentional wounds)
Sengaja (intentional wounds)
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Akibat terapi yang dirancang / tatacara rawatan.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tatacara invansif seperti insisi surgikal, cannulation intravena, lumbar puncture, thoractesis, paracentesis .
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka dilakukan guna pisau /jarum yang tajam dan steril.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka bersih, keliling luka rata dan tahap pendarahan terkawal.
Tidak sengaja (unitentional wounds)
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Akibat trauma seperti kemalangan, tertikam, tertembak, terbakar, terkepit.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Keliling luka tidak rata dan tidak bersih.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Trauma mungkin banyak dan pendarahan tidak terkawal.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Kontaminasi berlaku berisiko tinggi dapat infeksi.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Penyembuhan luka lambat.
2. Penampilan.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tertutup.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terbuka.
Luka tertutup.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Akibat pukulan kuat, terhentak, diserang,dengan senjata tumpul atau kecederaan jalan raya.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tiada koyak dikulit dan tiada pendarahan keluar.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tisu rosak didalam mungkin berlaku pendarahan dalaman kerana rupture kepada saluran darah.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Mungkin bahaya kerana rosak organ dalaman.
Luka terbuka
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Ada koyak dikulit
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terdapat 'portal of entry' iaitu jalan masuk oleh mikribes kedalam badan.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Ada pendarahan dan kerosakan tisu samada kulit sahaja atau tisu lembut dan organ dalaman.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Berisiko mendapat infeksi.
3. Jenis luka mengikut peringkat kontaminasi luka.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka bersih.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka kotor / tercemar.
Luka bersih
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka yang tidak tercemar dengan mikrobes.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Punca luka steril. e.g Pembedahan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Warna luka merah dan minimal discaj.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Cepat sembuh jika dijaga dengan teknik asepsis.
Luka kotor / tercemar
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka berlaku di persekitaran yang terdedah kepada kekotoran.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka tercemar kepada mikrobes seperti di jalan raya, paku karat, longkang atau nalis binatang.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka begini terdedah kepada mikrobes pathogenik yang telah bejaya masuk kedalam kulit yang koyak.
4.Jenis luka mengikut mekanisma terjadinya luka
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Contusion
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Incision
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Abrasion
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Laceration
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Puncture
a) Contusion
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->dihentak / tehantuk dengan benda keras
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->menyebabkan luka tertutup
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Rosak pada tisu lembut dan salur darah
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Sebabkan bengkak dan kesakitan
b) Incision
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka pembedahan / tatacara invansif
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Guna alat yang tajam dan steril
c) Abrasion
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka akibat terjatuh atau tergesel benda yang tak rata
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Kecederaan menyagat (friction) permukaan kulit
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Amat sakit kerana hujung-hujung saraf tercedera
d) Laceration
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Akibat trauma / kecederaan tak sengaja
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Boleh disebabkan oleh alat tajam tapi tak bersih
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Kulit koyak dan uka tak rata 'jagged ‘
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Berisiko tinggi dapat infeksi
e) Puncture
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Akibat tusukan alat tajam / peluru
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka sebabkan kulit terkoyak dan pendarahan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka biasanya dalam dan berpotensi cederakan organ dalamam
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Risiko dapat infeksi
PENYEMBUHAN LUKA
Definisi
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Penyembuhan luka merujuk kepada peningkatan kualiti tisu hidup
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Dikenali pula sebagai regenerasi (regeneration)
- sembuh dengan pengantian sel-sel yang sama
Jenis-jenis penyembuhan luka
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Primary Intention healing
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Secondary Intention healing
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tertiary Intention healing
Primary Intention Healing
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terdapat pada insisi pembedahan tertutup
Cri-cirinya :
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Permukaan tisu telah bercantum (tertutup)
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Pinggir luka dikemaskan, dirapatkan dan dijahit atau stapled
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tiada kehilangan tisu atau minima
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terjadi granulasi tisu dan parut (scar) minima
Secondary Intention Healing
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terdapat pada luka akibat trauma, pressure ulcer, infeksi dan mempunyai banyak exudate
Ciri-cirinya :
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Pinggir luka yang tidak kemas
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Banyak kehilangan tisu
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tepi luka tidak boleh dirapatkan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Mempunyai banyak exudate dan debris. Debris perlu dibersihkan sebelum penyembuhan berlaku
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->penyembuhan lebih lama, scar lebih besar
letak gambar
Tertiary Intention Healing
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terdapat pada luka terbuka 3-5 hari yang lewat dijahit
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Dikenali pula sebagai delayed primary intention
Ciri-cirinya :
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Biasanya menyebabkan parut yang besar dan dalam jika dibandingkan dengan primary dan secondary intention
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Boleh menyebabkan edema, infeksi dan banyak exudates
Fasa penyembuhan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Fasa inflammatory
-Fasa inflamasi ini berlaku serta merta dan berakhir dalam 3-6 hari
-2 proses utama pada fasa inflamasi :-
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Hemostasis (menghentikan pendarahan)
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Phagocytosis
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Fasa proliferative
-Berlaku 3 atau 4 hari hingga 21 hari selepas injury
-Terjadi pembentukan kolagen (bahan protein yang menambah kekuatan luka) oleh fibroblast.
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Fasa matang dan kontraksi parut
(maturation and remodeling)
-Berlaku dalam 21 hari hingga 1-2 tahun selepas injury
-Pembentukkan kolagen bar uterus terjadi. Ini akan menambahkan kekuatan dan ketegangan kepada tisu baru
Eksudat Luka
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Definisi eksudat :
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Bahan seperti cecair dan sel yang keluar dari salur darah semasa fasa inflamatori dan terkumpul dalam tisu atau permukaan tisu
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Jenis-jenis eksudat
1.Serous exudates:
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Mengandungi serum (bahagian cecair jernih daripada darah)
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Mengandungi sedikit protein dan sedikit sel
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Terdapat pada blister
2. Purulent exudates:
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Dikenali sebagai PUS (nanah)
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Pekat kerana terdapat leukocytes, tisu mati, debris dan bacteria hidup atau mati
3. Hemorrhagic (sanguineous) exudates:
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Mengandungi banyak sel darah merah
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Menunjukkan adanya kerosakkan kapilari sehingga sel
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Terdapat pada luka
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Warna : merah terang atau merah gelap
4. Serosanguineous exudates :
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Mengandungi drainage yang jernih bercampur darah
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Terdapat pada insisi pembedahan
KOMPLIKASI PENYEMBUHAN LUKA
<!--[if !supportLists]-->1. <!--[endif]-->Hemorrhage / pendarahan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Pendarahan massive adalah abnormal
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Internal hemorrhage boleh dikesan dengan adanya kebengkakan dan distensi kawasan luka
<!--[if !supportLists]-->2. <!--[endif]-->Infeksi
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terjadi kerana luka tercemar (contaminated) oleh mikroorganisma
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tanda & gejala : demam, sakit, bengkak, ada perubahan warna dan keluar discaj pada kawasan luka
<!--[if !supportLists]-->3. <!--[endif]-->Dehisence
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Luka suture rupture/koyak sebahagian atau seluruhnya
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Kerap terjadi pada luka pembedahan abdomen
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Dapat terjadi pada hari ke-4 atau ke-5 postoperative sebelum pembentukkan kolagen
<!--[if !supportLists]-->4. <!--[endif]-->Evisceration
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Penonjolan (protrusion) organ visceral melalui insisi
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Merupakan kecemasan yang memerlukan perbaikan secara pembedahan
<!--[if !supportLists]-->5. <!--[endif]-->Pembentukan fistula
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Terdapat laluan atau lubang abnormalan antara 2 organ atau antara organ dengan luar tubuh badan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Disebabkan penyembuhan luka yang buruk
<!--[if !supportLists]-->6. <!--[endif]-->Hypertrophic scars atau keloid
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Keloid adalah pembentukan tisu parutnbesar, luas, merah, menonjol dan
keras akibat penghasilan tisu kolagen yang berlebihan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Tidak membahayakan tetapi menimbulkan masalah kosmetik
Mencuci luka (wound dressing)
Definisi dressing
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Dressing luka adalah tatacara steril mencuci an membersihkan luka dari tisu nekrotik dan bahan-bahan discaj yang berlebihan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Menggalakan granulasi dan penyembuhan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Mengelakkan kecederaan
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Mengelakkan berlakunya infeksi
Prinsip-prinsip semasa melakukan wound dressing
1.Luka terbuka boleh dicemar oleh udara
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Jaga kebersihan bilik rawatan
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Sapu dan mop lantai sejam sebelum dressing
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Jangan dedahkan luka terlalu lama semasa dressing
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Pakai mask semasa dressing
2.Luka boleh tercemar oleh tangan, alat-alat, losyen dan dressing yang tidak steril
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Gunakan alatan steril
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Terapkan teknik asepsis surgical / sterility semasa melakukan dressing
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Satu swab untuk satu kali sapuan
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Jika pesakit ada 2 luka, bersihkan luka bersih dahulu
3.Kelembapan memudahkan pembiakan dan pergerakan mikroorganisma
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Periksa pembalut dressing set sebelum digunakan, jika basah tukar dengan yang lain
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Squeeze gauze sebelum swaqb pada luka
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Lap sekeliling luka dengan gauze kering steril jika basah
4.Cecair mengalir mengikut gravity (ke bawah)
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Halakan dressing forceps kebawah semas dressing
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Lakukan jagaan drainage tube/packing (jika ada) untuk galakkan aliran discaj
5.Darah mengangkut nutrisi dan oksigen kepada tisu
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Galakkan aliran darah untuk mempercepatkan penyembuhan
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Lakukan irigasi luka pada luka yang kotor dan dalam
6.Elakkan dari kecederaan kepada kulit / selaput mukosa
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Semak kekuatan lotion
<!--[if !supportLists]-->ü <!--[endif]-->Tanggalkan plaster dengan teliti
Asesmen
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Kenalpasti pesakit yang betul
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Periksa arahan dressing dari nursing care plan berkaitan :
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Lotion antiseptic yang digunakan
E.g normal saline, povidone iodine, acetic acid
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Jenis dressing
E.g occlusive, non-occlusive, guna gauze, gamgee
E.g occlusive, non-occlusive, guna gauze, gamgee
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Close method / expose luka selepas dressing
Implementasi
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Persediaan troli yang sempurna
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Cuci tangan dan keringkan
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Pakai mask
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Tutup kipas (bila ada)
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Letakkan alat-alat steril di bahagian atas troli
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Jika menggunakan dressing towel steril untukmengalas bahagian atas troli, pastikan ia meliputi keseluruhan bahagianm atas dan bawah troli
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Persediaan pesakit
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Pastikan pesakit sudah selesai urusan peribadi seperti makan, buang air
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Pesakit dalam keadaan bersih dari urine atau feses
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Beri arahan yang jelas kepada pesakit untuk elak pencemaran pada luka:
<!--[if !supportLists]-->· <!--[endif]-->Tidak bergerak
<!--[if !supportLists]-->· <!--[endif]-->Tidak menyentuh dressing / luka
<!--[if !supportLists]-->· <!--[endif]-->Kurang bercakap
<!--[if !supportLists]-->· <!--[endif]-->Beritahu losyen yang digunakan akan menyebabkan rasa sakit / pedih
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Beri keyakinan dan tenangkan pesakit
<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->Persediaan persekitaran
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Periksa semua kerja membersihkan wad, menyapu, mop, mengemas katil telah dilakukan satu jam sebelum dressing
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Lakukan dressing di bilik rawatan atau di katil pesakit
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Pastikan kawasan sekeliling bebas dari bedpan, urinal, sputum mug, vomit bowl
<!--[if !supportLists]-->Ø <!--[endif]-->Cahaya yang cukup untuk memudahkan pemerhatian luka
done by : ZULAIHA (001455)
6 March 2016 at 03:45
thank you. it was a good knowledge :-)